Czarny bez jest niewątpliwie jedną z takich roślin, której działanie na zdrowie człowieka znane jest od setek lat. Jest chętnie stosowany nie tylko jako zioło na dolegliwości zdrowotne, ale również w produktach spożywczych, czy domowych przetworach. O czarnym bzie pisałem już w zeszłym roku przy okazji cyklu artykułów na temat wzmacniania odporności organizmu. Kliknij na link, aby wiedzieć „jak zrobić syrop z owoców czarnego bzu?”
Czarny bez- związki aktywne, właściwości i działanie
Czarny bez jest surowcem flawonoidowym i zawiera głównie pochodne tej grupy: kwertycynę, izokwertycynę, rutynę i astragalinę. Innymi związkami są kwas alfa-linolenowy, kwas linolowy oraz olejek eteryczny.
Działanie czarnego bzu skupia się na głównie na aktywności immunomodulującej, antyoksydacyjnej, przeciwwirusowej, przeciwzapalnej. diuretycznej i przeciwcukrzycowej.
Tradycyjne użycie kwiatów czarnego bzu obejmuje takie choroby jak zapalenie oskrzeli, grypa, przeziębienie, zapalenie zatok, katar sienny.
Należy bezwzględnie unikać spożywania świeżych kwiatów, owoców czy innych elementów roślinny ze względu na zawartość szkodliwego glikozydu- sambunigryny. Jest to związek rozkładający się do szkodliwego cyjanowodoru wywołujący mdłości i zatrucia.
Jak pozbyć się sambunigryny z czarnego bzu? Obróbka termiczna lub suszenie skutecznie usuwa z czarnego bzu szkodliwe związki. Jeśli chcecie poczytać więcej o czarnym bzie z farmaceutycznego punktu widzenia to znajdziecie go na stronie: www.farmaceuta-radzi.pl
Czarny bez- przeciwwskazania
- Przetwory z czarnego bzu powinny być ostrożnie spożywane u osób przyjmujących leki diuretyczne, ze względu na wzmocnienie ich działania przez to zioło,
- Duże ilości mogą wywoływać mdłości i wymioty,
- U osób chorych na cukrzycę i w okresie przedoperacyjnym zaleca się ostrożność, ze względu na hipoglikemizujące działanie czarnego bzu.
Czarny bez w ciąży i laktacji
Nie ma wystarczających dowodów na szkodliwość czy bezpieczeństwo stosowania czarnego bzu w ciąży. Z tego względu zaleca się niespożywanie czarnego bzu w tym okresie.
Więcej o dawkowaniu, działaniu czy innych szczegółach dowiesz się np. na amerykańskiej stronie Herbalgram
Kiedy kwitnie czarny bez?
Szukaj kwiatów czarnego bzu od końca maja do połowy czerwca. Rośnie pospolicie na terenie całego kraju.
Kiedy zbierać kwiaty czarnego bzu?
Najlepszy zbiór odbywa się w ciepły, suchy i słoneczny dzień, gdy kwiaty są w pełni otwarte . Do celów spożywczych stosuje się tylko te kwiaty, które zostały zebrane z drzewa rosnącego daleko od źródła zanieczyszczeń powietrza i gleby (ulice, fabryki, ścieki).
Jeżeli jednak nie masz możliwości dokonania zbiorów to możesz również wykorzystać suszone kwiaty czarnego bzu.
Przepis na syrop z kwiatów czarnego bzu
Jedyny w swoim rodzaju smak pochodzący z kwiatów bzu jest znany i lubiany w wielu miejscach na całym świecie. Stąd też nie ma jednego słusznego przepisu. Nie wiesz jak zrobić syrop z czarnego bzu? Przedstawiam bardzo prosty, ale sprawdzony sposób.
Tak jak przepis babci 🙂
Domowy syrop z czarnego bzu
- 50 kwiatów czarnego bzu
- około 2 litry wody
- około 3 kilogramów cukru
- Sok z 5-8 cytryn
- Kardamon, imbir, skórka pomarańczy i cytryny (opcjonalnie wedle uznania)
Upewnij się, że kwiaty, które zostaną użyte do sporządzenia syropu nie są nierozwinięte lub brązowe. Tylko kwitnące i „zdrowe” kwiaty pozwolą otrzymać doskonały syrop z czarnego bzu. Przejrzyj je dokładnie, nie płucz, ale wybierz robaczki czy pająki, które po nich biegają. Aby syrop nie miał gorzkiego posmaku, usuń grubsze zielone części kwiatostanu i zostaw co najwyżej tylko te delikatne. Nie myj kwiatów, natomiast oddziel wszystko to, co nie powinno znaleźć się w syropie.
Przepis na syrop z kwiatów czarnego bzu– krok po kroku
- Umieść garnek z wodą na palniku i dodaj do niej kwiaty czarnego bzu, sok z cytryny oraz Twoje ulubione dodatki (Ja dodałem kardamon, skórkę pomarańczy i cytryny).
- Doprowadź do wrzenia i zdejmij z ognia. Soku nie powinno się gotować.
- Zostaw całość pod przykryciem do następnego dnia.
- Odcedź sok przez sito o drobnych oczkach wyłożone gazą lub ściereczką
- Wstaw garnek z powrotem na niski ogień i stopniowo rozpuść w nim cały cukier.
- Przelej gorący syrop bezpośrednio do czystych, wyparzonych i suchych butelek lub słoików ze szczelną zakrętką.
- Tak przygotowany syrop może poleżeć przez dłuższy czas w Twojej spiżarce
Uwagi
- Jeżeli zachowasz proporcję cukru do soku (jakieś 65% cukru i 35% soku) to otrzymasz stabilny bakteriologicznie roztwór. Takie proporcje zachowuje się w przypadku wytwarzania syropów o działaniu leczniczym w aptece. Każda mniejsza ilość cukru zmniejsza jego trwałość i przydatność do spożycia- wystarczy jednak zagotować słoik tak jak na stronie Pani Doroty Kamińskiej, żeby móc dłużej przechowywać swój syrop.
- Możesz użyć miodu zamiast cukru. Należy pamiętać, żeby nie podgrzewać zbyt mocno całości podczas rozpuszczania miodu.
Inne przepisy warte uwagi:
- Dr Henryk Różański- Bez czarny – Sambucus nigra Linne w fitoterapii praktycznej; czas zbioru kwiatów
- Agnieszka Maciąg – Syrop z czarnego bzu
A jaki przepis na syrop z czarnego bzu znasz Ty? Daj koniecznie znać w komentarzu 🙂
