Koper włoski- Foeniculum vulgare
Nazwa zwyczajowa
Fenkuł, Fenkuł włoski
Rodzina
Apiaceae (Umbelliferae)- Selerowate
Nazwa TCM
Imię ajurwedyjskie
Surowiec
Nasiona, owoce kopru, liście kopru
Pochodzenie
Śródziemnomorskie regiony Europy
Występowanie
Ameryka Północna, Europa Północna, Azja, Australia.
Opis botaniczny
Wysoka bylina o grubych korzeniach i mięsistych, pustych łodygach. Koper może rosnąć nawet na 1 do 2 metrów. Ma pierzaste, drobno podzielone liściaste liście na ściętych liściach z kwiatostanami z 20-50 żółtymi kwiatami kwitnącymi w lipcu i sierpniu. Późnym latem koper tworzy obficie zielono-szare owoce o charakterystycznym smaku i aromacie przypominającym anyż. Nasiona są rowkowane.
Związki aktywne występujące w owocach kopru włoskiego
- Olejki eteryczne (transanetol, estragol, fenchon, limonen),
- flawonoidy,
- kumaryny,
- alfa pinen,
- beta myrcen,
- beta pinen.
Wytyczne do zbioru – jak i kiedy zbierać owoce kopru
Aby zebrać nasiona kopru włoskiego, należy poszukać główek kwiatów w ciepłe popołudnie. Dzikie nasiona będą mniejsze, ciemniejsze i bardziej nieregularne, niż nasiona z uprawianych odmian kopru włoskiego. Odciąć główkę kwiatu i oderwać nasiona, gdy są jeszcze zielone.
Opis i zastosowanie owoców kopru włoskiego
Koper był obchodzony przez starożytnych Greków, którzy powszechnie określali go jako „maraton”. Koper zdobył taką nazwę po wielkiej bitwie w 490 r.p.n.e. między Spartanami a najeżdżającymi Persami. Wioska, w której toczyła się bitwa, nazywała się Maraton, a jej skaliste wybrzeże było pokryte dzikim koprem włoskim. Zwycięstwo Spartan nad Persami było tak zaskakujące, że koper włoski stał się symbolem długowieczności i zwycięstwa w starożytnej Grecji.
Mitologia grecka wykazuje również znaczenie kopru w świecie starożytnym. Prometeusz, bóg ognia, zaniósł gorący węgiel na ziemię wewnątrz pustej łodygi kopru. Węgiel reprezentował transfer wiedzy od bogów na Olimpu do ludzi na ziemi. Koper był szanowany zarówno przez Greków, jak i Rzymian za jego lecznicze i kulinarne właściwości. Rzymianie hodowali koper za swoje pachnące owoce i włókniste łodygi.
W średniowiecznej tradycji koper wisiał na framugach drzwi w Noc Świętojańską, aby odpędzić złe duchy.
We włoskim średniowieczu zespoły czarownic, znane jako „benandanti” twierdziły, że walczyły w nocy ze złymi czarownicami za pomocą łodyg kopru jako broni.
Wartość kopru jako rośliny jest jednak czymś więcej niż magią czy mitem. Koper włoski jest znaną rośliną o działaniu przeciwzapalnym, rozkurczowym, wiatropędnym, moczopędnym i wykrztuśnym. Stosowano go także jako środek emulgujący, przeciwpasożytniczny i pokarmowy.
- Stosuje się go wspomagająco przy kamieniach nerkowych, problemów z laktacją, dnie moczanowej, żółtaczce i nudnościach.
- Koper ( Foeniculum vulgare ), członek rodziny selerowatych (Apiaceae), jest jednoroczną, dwuletnią lub wieloletnią rośliną zielną pochodzącą z Eurazji, która stała się naturalizowana w wielu miejscach na świecie.
- Foeniculum pochodzi z łaciny i oznacza „małe siano”, nawiązujące do słodkiego, ziemistego zapachu kopru. Jego bogaty, aromatyczny zapach jest podobny do anyżu, a koper jest często mylony z tym blisko spokrewnionym gatunkiem. Gatunek F. vulgare reprezentuje te, które różnie opisuje się jako F. capillaceum , F. officinale i F. dulce . Różnią się między sobą wysokością, wielkością nasion i przydatnością ich cebulki, ale mają te same właściwości lecznicze.
- Dziki koper włoski, znany również jako Foeniculum vulgare , nie jest tak wdzięczny jak jego kuzyn ogrodowy. Mniej jednolity, o zaniedbanym wyglądzie odzwierciedlającym jego dzikość, rośnie w obszarach wzdłuż poboczy i na opuszczonych terenach. W miejscach, w których panuje klimat śródziemnomorski, dziki koper rośnie tak płodnie, że często uważa się go za inwazyjny chwast.
- Jego liście i mięsiste części są spożywane jako warzywo, podczas gdy jego owoce (częściej określane jako nasiona) są używane do doprawiania wszystkiego, od marynat po ciastka.
- Nasiona i części nadziemne są zbierane i wykorzystywane do produkcji herbaty, nalewki lub syropu.
- Olejek eteryczny z nasion kopru włoskiego jest również dodawany do perfum, mydeł i kosmetyków.
- Smak nasion kopru jest słodki, doskonale komponuje się z lukrecją.
- Na Bliskim Wschodzie nasiona kopru włoskiego są prażone i spożywane po posiłku jako pomoc w trawieniu i odświeżaniu oddechu.
- Uważa się go za „chłodzące” zioło, które jest używane do pośredniczenia w ciężkim przyprawianiu potraw z Bliskiego Wschodu.
- Koper włoski jest również jednym z ziół występujących w chińskim proszku 5-przyprawowym.
- Działanie kopru przypisuje się przede wszystkim olejkom lotnym, które są również odpowiedzialne za jego silny aromat.
- Aromatyczne olejki lotne rozluźniają przewód pokarmowy, zmniejszając ból mięśni i objawy spowodowane napięciem w jelitach.
- Kombinacja kopru włoskiego, kminku, mięty pieprzowej i piołunu łagodzi np. nudności.
- Usuwa gaz z układu pokarmowego, poprawia funkcje trawienne, pobudza apetyt i trawienie oraz jest przydatny przy kolkach i zaparciach.
- Neutralizuje nadmiar kwasów w żołądku i jelitach.
- Tradycyjnie, koper włoski był stosowany w kolce u niemowląt z wzdęciami. Sposobem podawania kopru dziecku jest podanie 3-5 kropli olejku eterycznego z kopru włoskiego na łyżeczkę oliwy z oliwek lub oleju migdałowego i wcieranie mieszaniny w brzuch dziecka (Uwaga alergie!)
- Koper włoski może podnieść jakość mleka matki i wielkość przepływu mleka u matek karmiących
- Przeciwskurczowe właściwości kopru wspomagają organizm w walce z uporczywym kaszlem.
Przykładowy sposób użycia
Napar z owoców kopru włoskiego
1 łyżeczka na szklankę wrzątku. Zaparzać 15 minut pod przykryciem. Pić szklankę naparu po posiłkach.
Jak wydobyć smak i aromat kopru włoskiego
- Anetol uzyskany z kopru włoskiego zapewnia nieporównywalny aromat w napojach alkoholowych, takich jak likiery, sambuca, absynt lub pastis.
- Sosy, dania z mięsa mielonego, mieszanki przypraw, frytki warzywne – fenkuł warzywny można wykorzystać na wiele sposobów i nadaje wyjątkowy niuans smaku.
- Jako przyprawa do chleba i do wypieków owoce kopru włoskiego to składnik doceniany przez koneserów.
Bezpieczeństwo stosowania
- 12-miesięczna dziewczynka, która otrzymała 1-3 łyżeczki herbaty z kopru włoskiego przez 6 miesięcy, rozwinęła przedwczesne piersi, które zmniejszyły się po zaprzestaniu podawania herbaty.
- Chociaż podniesiono obawy dotyczące toksyczności jednego z kluczowych składników kopru włoskiego – estragolu – koper włoski jest powszechnie uważany za bezpieczne i delikatne zioło.
- Ze względu na działanie estrogenowe nie zaleca się stosowania kopru włoskiego w czasie ciąży. W rzadkich przypadkach wiadomo, że koper włoski wywołuje reakcje alergiczne na skórę i układ oddechowy
Zastrzeżenia
Podane informacje mają charakter tylko i wyłącznie edukacyjny oraz nie stanowią porady medycznej czy diagnozy. Nie mają również związku z leczeniem jakiejkolwiek choroby czy problemów zdrowotnych. Zawsze należy zasięgnąć porady lekarza lub wykwalifikowanego pracownika służby zdrowia w przypadku jakichkolwiek pytań lub wątpliwości dotyczących zdrowia lub zastosowania ziół czy składników roślinnych. Pamiętaj, że bardzo ważny jest zrównoważony sposób żywienia i zdrowy tryb życia Dołożyliśmy również wszelkich starań co do poprawności powyższego opisu, jednakże zastrzegamy sobie prawa do błędów czy pomyłek. Zdjęcie ma charakter poglądowy.
Badania naukowe i inni o owocach kopru włoskiego
- A randomized double-blind placebo-controlled trial of a standardized extract of Matricariae recutita, Foeniculum vulgare and Melissa officinalis (ColiMil) in the treatment of breastfed colicky infants.
- Antifungal efficacy of Punica granatum, Acacia nilotica, Cuminum cyminum and Foeniculum vulgare on Candida albicans: an in vitro study.
- Antihirsutism activity of Fennel (fruits of Foeniculum vulgare) extract. A double-blind placebo controlled study.
- Antioxidant and anticarcinogenic effects of methanolic extract and volatile oil of fennel seeds (Foeniculum vulgare).
- Chemical analysis of estragole in fennel based teas and associated safety assessment using the Margin of Exposure (MOE) approach.
- Chemical composition, antimicrobial and antioxidant activities of essential oils from organically cultivated fennel cultivars.
- Clinical efficacy of Shatapushpa (Anethum sowa Kurz.) powder in the management of Artava kshaya (oligomenorrhoea)
- Comparison of the effectiveness of combination of fennel extract/vitamin E with ibuprofen on the pain intensity in students with primary dysmenorrhea.
- Comparison of the effectiveness of fennel and mefenamic acid on pain intensity in dysmenorrhoea.
- Efficacy of fennel and combined oral contraceptive on depot medroxyprogesterone acetate-induced amenorrhea: a randomized placebo-controlled trial.
- Herbal medicines as diuretics: a review of the scientific evidence.
- Nutritional Supplements and Other Complementary Medicines for Infantile Colic: A Systematic Review
- Premature thelarche related to fennel tea consumption?
- Quantification of estragole in fennel herbal teas: implications on the assessment of dietary exposure to estragole.
- Randomized clinical trial of a phytotherapic compound containing Pimpinella anisum, Foeniculum vulgare, Sambucus nigra, and Cassia augustifolia for chronic constipation
- The Effect of Fennel on Pain Quality, Symptoms, and Menstrual Duration in Primary Dysmenorrhea.
- The effect of fennel (Foeniculum vulgare) gel 3% in decreasing hair thickness in idiopathic mild to moderate hirsutism, A randomized placebo controlled clinical trial.
- The effect of fennel (Foeniculum Vulgare) seed oil emulsion in infantile colic: a randomized, placebo-controlled study.
- Dr Henryk Różańśki- Owoc kopru – Fructus Foeniculi i olejek koperkowy – Oleum Foeniculi w medycynie
- Farmaceutka radzi- Koper włoski
Zastrzeżenia
Podane informacje mają charakter tylko i wyłącznie edukacyjny oraz nie stanowią porady medycznej czy diagnozy. Nie mają również związku z leczeniem jakiejkolwiek choroby czy problemów zdrowotnych. Zawsze należy zasięgnąć porady lekarza lub wykwalifikowanego pracownika służby zdrowia w przypadku jakichkolwiek pytań lub wątpliwości dotyczących zdrowia lub zastosowania ziół czy składników roślinnych. Pamiętaj, że bardzo ważny jest zrównoważony sposób żywienia i zdrowy tryb życia. Dołożyliśmy również wszelkich starań co do poprawności powyższego opisu, jednakże zastrzegamy sobie prawa do błędów czy pomyłek. Zdjęcie ma charakter poglądowy.
Magdalena L. (zweryfikowany) –
Aniela Jenczek (zweryfikowany) –
Łukasz (zweryfikowany) –
Rafał Faruga (zweryfikowany) –
Przemyslaw Golda (zweryfikowany) –
Joanna Nowaczyk (zweryfikowany) –
Barbara Woźniak (zweryfikowany) –
Teresa (zweryfikowany) –
Jest ok.
Dominika P. (zweryfikowany) –
Anonimowo (zweryfikowany) –
Magdalena T. (zweryfikowany) –
Jaroslaw M. (zweryfikowany) –
Anonimowo (zweryfikowany) –
Daniel Adamski (zweryfikowany) –