Mniszek lekarski- Taraxacum officinale
Nazwa zwyczajowa
bole oczy, buława hetmańska, dętki, dmuchacz, dmuchawiec, dmuchawiec lekarski, gołębi groch, kniat, kuba-baba, lwi ząb, majicek, maślak, męska stałość, milch, mlecz, mlecz lekarski, mlecz polny, mlecz świński, mleczaj, mlecznica, mlecznik, mlicz, mlyc, mnich, mnisek, mnisza główka, moiczka, moik, môj, môjicki, mojiczek, pąpawa, plesz, pleszyki, podmuch, podróżnik mleczowaty, podróżnik pospolity, popia główka, psi mlecz, radiki, radynki, strzykowie, ślepota, śmirgiel, świni mlecz, świni mnich, świni pysk, wilczy ząb, wole oczy, wołowe oczy, zdmuchawnik, żabi kwiat
Rodzina
Asteraceae– astrowate
Nazwa TMC
Pu gong ying
Imię ajurwedyjskie
Simhadanti
Surowiec zielarski
Cała roślina (korzeń mniszka, liść mniszka, ziele mniszka)
Pochodzenie
Eurazja
Występowanie
Ameryka Północna, Ameryka Południowa, Europa, Afryka Południowa, Nowa Zelandia, Australia i Indie.
Opis botaniczny
Wieloletnia roślina z liśćmi, które są łopatkowate do lancetowatych i głęboko ząbkowane. Łodygi są puste w środku i po zerwaniu wycieka z nich biały sok. Każda łodyga wydaje jeden kwiat. Korzenie są grube i nierozgałęzione.
Związki aktywne występujące w liściu mniszka
- wapń, potas, żelazo,
- witamina C,
- witaminy z grupy B,
- karotenoidy,
- kumaryny,
- kwasy fenolowe: kawowy, ferulowy, cykoriowy.
Wytyczne do zbioru – jak i kiedy zbierać liście mniszka lekarskiego
Liść: pierwsze zielone liście wiosenne są najchętniej zbierane, ponieważ są mniej gorzkie. Osoby poszukujące gorzkiego smaku mogą zbierać mniszka przez cały sezon. Żeby zachować jak najwięcej gorzkiego mleczka należy suszyć roślinę w całości.
Opis i zastosowanie liści mniszka lekarskiego
Mniszek to wieloletnia roślina z rodziny astrowatych (Asteraceae), rosnąca na polach i łąkach, przy drogach, chodnikach oraz na trawnikach i ogrodach na całym świecie. Pochodzący z Europy mniszek lekarski występuje na wszystkich kontynentach półkuli północnej. Angielska nazwa mniszka lekarskiego (dandelion) pochodzi od starofrancuskiego, Dent-de-lion , co tłumaczy się jako „ząb lwa” lub „zęby lwa”.
Mniszek ma gładkie, postrzępione brzegi liści i mają od 3 do 12 cm długości. Łodyga składa się z pojedynczej, pustej łodygi. Jasny żółty kwiat mniszka lekarskiego jest wrażliwy na światło i pogodę, otwiera się o świcie i zamyka o zmierzchu lub podczas ulewnego deszczu. Po dojrzeniu głowa mniszka zamyka się i przypomina pysk świni. Jego żółte płatki są wypychane i zastępowane przez nasiona. Każde nasiono jest podtrzymywane białym „latawcem” oczekującym na wiatr, który niesie go w inne miejsce. Po utracie wszystkich nasion, wszystko, co pozostaje z kwiatu mniszka lekarskiego, to biała podstawa kwiatowa, przynosząc kolejny przydomek tej rośliny pochodzący ze średniowiecza: Korona Kapłana.
Gruby korzeń mniszka lekarskiego jest jasnobrązowego koloru. Korzenie są bardziej gorzkie i pobudzające, zbierane wiosną i bardziej odżywcze jesienią, gdy zawierają więcej skrobi i inuliny. Podczas zbioru ważne jest, aby zebrać roślinę z gleby znanej z braku toksyn i metali ciężkich. Kwiaty, liście i korzeń są zbierane i używane świeże lub suszone do produkcji herbat, nalewek, soku lub spożywane w sałatkach czy zupach.
- Wspiera prawidłową pracę dróg moczowych.
- Jest pomocny w zmniejszeniu retencji wody.
- Gorzkie zioła pomagają stymulować apetyt, poprawiać trawienie i metabolizm poprzez stymulację wydzielania żółci, enzymów żołądkowych, i enzymów trzustkowych. Dodaj liście mniszka lekarskiego do sałatki 20 minut przed posiłkiem, aby wspomóc zdrowe trawienie.
- Korzeń mniszka lekarskiego wspomaga trawienie tłuszczów.
- Usprawnia perystaltykę jelitową.
- W Tradycyjnej Medycynie Chińskiej stosuje się go w celu wspomagania wątroby i jej detoksykacji, a także dla utrzymania zdrowia kobiet, głównie piersi.
- Korzeń mniszka lekarskiego znajduje się również w krajowych farmakopeach Austrii i Czech i jest wymieniony w farmakopei ajurwedyjskiej, British Herbal Pharmacopoeia i British Herbal Compendium
- Wspomaga ochronę przed wolnymi rodnikami.
Dawkowanie dla dorosłych
Nalewka z liści mniszka lekarskiego
5-10 ml do 3 razy dziennie (przygotowanej w stosunku 1: 5 w 40- 50% etanolu).
Napar z liści mniszka lekarskiego
1-2 łyżeczki suszonego liścia zalać 1 szklanką gorącej wody, zaprzać przez 15 minut, 3 razy dziennie.
Bezpieczeństwo
- Ogólnie rzecz biorąc, mniszek lekarski jest bezpiecznym ziołem tonizującym. Należy do rodziny astrowatych i rzadko może wywoływać reakcje u ludzi bardzo wrażliwych na inne astrowate.
- Osoby z problemami z woreczkiem żółciowym lub nerkami powinny zapytać lekarza przed spożyciem mniszka lekarskiego.
- Osoby stosujące leki rozrzedzające krew lub leki moczopędne powinny unikać mniszka lekarskiego.
- Jest przeciwwskazany w przypadku ostrego zapalenia żołądka, ponieważ stymuluje produkcję kwasu żołądkowego
- Niemiecka Komisja E wskazuje, że mniszek lekarski jest przeciwwskazany w przypadku niedrożności dróg żółciowych, ropniaka pęcherza żółciowego i niedrożności jelit
- W przypadku kamieni żółciowych należy używać wyłącznie po konsultacji z lekarzem.
Zastrzeżenia
Podane informacje mają charakter tylko i wyłącznie edukacyjny oraz nie stanowią porady medycznej czy diagnozy. Nie mają również związku z leczeniem jakiejkolwiek choroby czy problemów zdrowotnych. Zawsze należy zasięgnąć porady lekarza lub wykwalifikowanego pracownika służby zdrowia w przypadku jakichkolwiek pytań lub wątpliwości dotyczących zdrowia lub zastosowania ziół czy składników roślinnych. Pamiętaj, że bardzo ważny jest zrównoważony sposób żywienia i zdrowy tryb życia. Dołożyliśmy również wszelkich starań co do poprawności powyższego opisu, jednakże zastrzegamy sobie prawa do błędów czy pomyłek. Zdjęcie ma charakter poglądowy.
Badania naukowe i inni o liściu mniszka lekarskiego
- A pilot and feasibility study on the effects of naturopathic botanical and dietary interventions on sex steroid hormone metabolism in premenopausal women.
- The diuretic effect in human subjects of an extract of Taraxacum officinale folium over a single day.
- Diverse biological activities of dandelion.
- Cellulase-assisted extraction and antibacterial activity of polysaccharides from the dandelion Taraxacum officinale.
- TOP 1 and 2, polysaccharides from Taraxacum officinale, inhibit NFκB-mediated inflammation and accelerate Nrf2-induced antioxidative potential through the modulation of PI3K-Akt signaling pathway in RAW 264.7 cells.
- Preparation and antibacterial activity of oligosaccharides derived from dandelion.
- Functional foods with digestion-enhancing properties.
- Taraxacum–a review on its phytochemical and pharmacological profile.
- Risks and benefits of commonly used herbal medicines in Mexico.
- Evidence-based systematic review of dandelion (Taraxacum officinale) by natural standard research collaboration.
- Compositae dermatitis.
- Taraxacum – mniszek w fitoterapii w świetle współczesnych badań; mniszek a nowotwory i wirusy – czyżby sprzyjał?!
- Syrop Z Mniszka Lekarskiego Wg. Profesora Ożarowskiego.
- Mniszek lekarski – zastosowanie mniszka lekarskiego
Anonimowo (zweryfikowany) –
Anonimowo (zweryfikowany) –
Magdalena (zweryfikowany) –
Przemysław Frankowski (zweryfikowany) –
Anonimowo (zweryfikowany) –
Lucyna Meyer (zweryfikowany) –
Wolę większe kawałki ziół, ale jest ok.